Türk İşletim sistemi, Linux işletim sistemlerini merak ettiyseniz, doğru yerdesiniz
1 – Turkuaz Linux
İlk Türk işletim sistemi: Turkuaz Linux
İlk işletim sistemimiz İstanbul Teknik Üniversitesi öğrencileri ile Yeditepe Üniversitesi öğrencileri bir araya gelip geliştirdiği bir sistemdir. Türk işletim sistemi tarihinin ilk adımlarıdır Turkuaz Linux. Turkuaz Linux Red Hat Linux 5.0 sürümü dayalı bir sistemdir. Tam 495 adet paketi derleyerek Türkçe hale dönüştürülmüştür. İTÜ Bilgisayar Mühendisliği Bölümü laboratuvarlarında 1997 ve 1998 yıllarında kullanılmıştır. Bireysel kullanıcılara da ulaşmıştır. Son sürüm ise 1998 yılının Nisan ayında duyurulmuştur. Başarısızlık sebepleri olarak ise yazılım pazarındaki yasak düzenlemeler ve eksiklikler olarak bildirmişlerdir.
2 – Gelecek Linux
Görkem Çetin adında bir girişimci Linux dağıtımları oluşturmak ve satmak amacıyla 1998’de Gelecek Linux A.Ş.’yi kurdu. Gelecek Linux’u satın alabilmek için o zaman istenilen ücret o zamanın parasıyla 39,99 TL idi. O dönemde bazı kuruluşlar ve bazı üniversiteler kullanmaya başlamıştı. O zamanki düşünce, bir Türk işletim sistemi yapılmış ve dolaylı rakibi Microsoft’a rakip olacağı idi. Fakat Microsoft ve Gelecek Linux A.Ş. mahkemelik oldular. Microsoft hakkında rekabet kurulu bir soruşturma başlatmıştı. O zamanlarda basın tarafından söylenen gizli bir gücün gelecek Linux un büyümesinin önüne geçtiği yönündeydi. Daha sonra işe Gelecek Linux A.Ş kendini tasfiye etti.
3 – Truva Linux
2004 yılında bir grup gönüllü bilgisayar kullanıcı tarafından başlatılan bir projedir. Bu projenin başlamasında etkili olan, forumdan atılan bir mesajdır. Projenin amacı olarak Türk GNU/Linux kullanan insanların ihtiyaçları giderilmesi için hızlı, kolay ve kararlı bir yerli işletim sistemi ortaya çıkarmaktı.
4 – Turkix
Turkix yerli işletim sistemi Türkiye ve Azerbaycan halkını hedef
seçen Mandrake tabanlı olarak geliştirilen işletim sistemidir. İlk sürümünü 31 Mayıs 2004’te yayınlamıştır. Yayınlanan ilk sürümün ismi “Bismillah” olarak belirlenmiştir. Canlı çalışabilir CD desteğiyle veren ilk Türk işletim sistemi başarısını yakalamıştır.
5 – Pardus
İlk sürümü 27 Mayıs 2005’te yayınlanan ve şuana kadar en kararlı işletim sistemimiz olan Pardus, TÜBİTAK ULAKBİM tarafından geliştirilen işletim sistemidir. Pardus’a yönelik ilk çalışmaların
başlama tarihi 2003 dür. Pardus projesinin önemi ise yazılım ve bilişim dünyasındaki Türkiye’nin bir işletim sistemine sahip olması idi. Pardus bu güne kadar kurulan işletim sistemlerinden en uzun ömürlü olanıdır, bugün de aktif olarak kullanılmaktadır. Bu sistem pardus kurumsal ve pardus topluluk olarak iki sürüm olarak çıkmıştır. Pardus ilk kuruluşunda pisi paket yöneticisine sahip bir işletim sistemi olarak çıkmıştı. Daha sonra Debian alt yapısına geçmesinin sebebi, okullarda başlatılan FATİH projesi kapsamında akıllı tahtalar uyumluluğunu artırmak için di. Pardus şuanda TSK, Kamu Hastaneleri Birliği, Milli Savunma Bakanlığı gibi kurumlarda ve bireysel kullanıcılar tarafından kullanılmaktadır.
6 – Pisi Linux
Padus’un 2013 de Pisi tabanını kullanmayı bıraktığında, saf olan Pardus’u gönüllü bir gurup tarafından geliştirilmeye başlandı. İlk sürümünü 2014 de yayınladılar. Pardus’un debian tabanına geçişine karşı çıkanların kullanmaya başladığı Pisi Linux, gelişmelerine saf tabana bağlı felsefesiyle devam etmektedir.
Pisi Linux 2016 da 2.0 sürümünü yayınladı. Bahsettiğimiz sistemler arsında en güncel olanı diyebiliriz. Buradan web sitesine ulaşabilirsiniz.
7 – Milis Linux
2016 da başlayan milis Linux yolculuğu, sıfırdan bir Linux işletim sistemi olarak çıkarılmıştır. Yani milis Linux tabanı olarak bir taban oluşturulmuştur. Henüz ilk versiyonu yayınlanmasına rağmen yazılımcıların tercih etme oranları fazladır. Tamamen gönüllülük esasına dayalı çalışma sistemleri vardır. Kendileri de bu işi bir askerlik gibi vatana görev gibi zorunluluk olarak görmektedirler. Adında da olduğu gibi Milis Linux’un kurucuları kendilerini bir milis olarak görmektedirler. Türkiye’nin yerli yazılımları ve milli işletim sistemleri olarak olmak istediği yere gelmesi için kendilerini bir asker gibi bu görevi üslenmiş olarak yollarına devam etmektedirler. Şuanda 1.0 olarak yayınlanan sürümün ismi ise Atilla’dır. Milis linux Web sitesinden indirebilirsiniz ve bilgi edinebilirsiniz.
8 – GIBUX
Gelir İdaresi Başkanlığı Tarafından geliştirilmiştir. GIBUX nisan 2013 de karşımıza çıkmıştı. Şu anda 10 binden fazla kamu bilgisayarında ve 100 den fazla kamu sunucularında kullanılmaya devam ediyor. Tahminler ise Windows lisanslarına ödemediğimiz para dan dolayı 130 milyon TL tasarruf ettiğini söylüyor.
9 – Mebis Linux (Aylinux)
Mebis Linux milli eğitim bakanlığı ihtiyaçlarını karşılamak için Türk işletim sistemi olarak geliştirildi. Arch tabanlı bir olarak geliştilmiştir. Bir masaüstü ortamı olan Cinnamon tercih edilmiştir, sebebi olarak ise Windows tan geçiş yapacak olan kullanıcıların zorluk çekmemesi. Diğer Linux sistemlerden farklı olarak WPS Office kullanmasıdır. Bu tercihin nedenini söyleyecek olursak da MEB in dokümanları için uyumlu olmasıdır.